ScienceGuide
Vaste lezers van de E-Nieuwsbrief weten dat wij regelmatig artikelen van ScienceGuide over toetsing doorplaatsen in deze nieuwsbrief. Wij maken hier als redactie dankbaar gebruik van omdat wij als redactie onvoldoende capaciteit hebben om al het nieuws en ontwikkelingen over toetsing in brede zin bij te houden, op kwaliteit te beoordelen eventueel samen te vatten om wel of niet als onderwerp in deze nieuwsbrief op te nemen. Zoals in de vorige E-nieuwsbrief beschreven mogen wij artikelen uit ScienceGuide doorplaatsen; graag zelfs, want ook ScienceGuide wil graag niet-commercieel kennis en inzichten delen.

Vernieuwenderwijs
Naast ScienceGuide is er nog een website die veel kennis deelt en wel over onderwijsontwikkeling, didactiek en toetsing gericht op het vo, mbo, hbo en wo namelijk Vernieuwenderwijs van Wessel Peeters en Michiel Lucassen. Toen wij de vraag aan Wessel voorlegde of wij ook artikelen van Vernieuwenderwijs mochten doorplaatsen was de reactie direct en zeer spontaan, ja natuurlijk. En artikelen uit Examens wil Vernieuwenderwijs ook, net zoals ScienceGuide graag doorplaatsen op Vernieuwenderwijs.nl.

Mooi dat zo ook een kennisdelingsnetwerk op basis van artikelen ontstaat, naast netwerken zoals het Platform Leren van Toetsen en het Netwerk Toetsbekwaamheid. Wellicht zou dit op het NVE-congres van 13 maart 2025 een vervolg kunnen krijgen?

Drie artikelen
Hierna drie artikelen; twee die we van ScienceGuide hebben overgenomen en een van Vernieuwenderwijs.

Het eerste artikel van ScienceGuide heeft als titel ‘Een theaterstuk als thesis’ en laat zien hoe binnen het hbo voor een professionele master het aloude meester-gezel-principe toegepast kan worden in plaats van de veelgebruikte scriptie voor het afstuderen. Het vergt veel vertrouwen vooraf en verantwoording achteraf. Vooraf vertrouwen vooraf geven blijkt lastig te zijn; loslaten van vooraf al bekende beoordelingscriteria vinden we moeilijk. Begin dus niet met kwaliteitsborging stellen docent en student. Beide delen in het artikel hun ervaringen.

Het tweede artikel van ScienceGuide met als titel ‘Tegengaan fraude door studenten vergt andere strategie dan nu’ introduceert de ‘handhavingspiramide’ met als smalle top zware sancties en als brede basis zelfregulering. In E-nieuwsbrief 30 van juli 2020 werd door ons en door ScienceGuide ook al aandacht besteed aan met name de zelfregulering voor het tegengaan van fraude. We schreven toen het volgende:

‘Harvard kondigde in mei 2014 (Scienceguide, 2014) aan dat ze een erecode introduceert waarin studenten beloven dat ze in hun studies geen fraude zullen plegen. De erecode zal stellen dat bedrog, plagiaat en academische oneerlijkheid of de ideeën van iemand anders eigen maken, een schending van de ‘normen van onze gemeenschap’ zijn. In de code staat onder andere vermeld hoe men zich op een academische wijze dient te gedragen aan Harvard.’

Over de smalle top van de handhavingspiramide werd toen niet gesproken. Een gemis want het een kan niet zonder het ander.

Het derde artikel is van Vernieuwenderwijs met als titel ‘Lerend kwalificeren: waarom, wat en hoe (deel 1)’. Bij lerend kwalificeren staat het inzicht geven en krijgen in het leerproces van de mbo-student centraal. Lerend kwalificeren gaat over het nemen van een beslissing over een (deel) van een kwalificatie (Kennispunt MBO Onderwijs & Examinering, 2024). Platgeslagen zou je dit kunnen zien als het programmatisch toetsen waarnaar binnen vooral het hbo momenteel veel aandacht uitgaat en veel over wordt gepubliceerd. Lerend Kwalificeren is een op het mbo aangepaste versie omdat de wijze van beoordelen en examineren binnen het mbo en het hbo fundamenteel verschillen. Waar mbo’s werken met examenleveranciers (aparte, van ROCs losstaande rechtspersonen) die op basis van kwalificatiedossiers exameninstrumenten ontwikkelen en aanbieden aan ROCs die examens willen afnemen en aanbieden aan hun studenten, ontwikkelen docenten van hbo’s eigen beoordelingsinstrumenten.