In de periode 2007-2012 zijn in Examens; Tijdschrift voor de toetspraktijk twaalf portretten gepubliceerd van ‘Kopstukken uit de Nederlandse examenwereld’. Het waren portretten van Nederlanders die een bijzondere plaats innemen in de wereld van toetsing en examinering. De twaalf portretten zijn zelfs gebundeld in een boekje (nog te bestellen à € 5,95 via www.professioneelbegeleiden.nl of een boekhandel).

De redactie is van mening dat goede examinering niet mogelijk is zonder een goede theoretische basis. De examenwereld kent enerzijds wetenschappers die via onderzoek en publicaties theoretische vernieuwingen brengen. Anderzijds zijn er personen werkzaam in de examenbranche, die voor de taak staan examens samen te stellen en op een eerlijke en transparante wijze af te nemen. De eerste uitgave “Kopstukken uit de Nederlandse examenwereld” portretteerde twaalf theoretische vernieuwers en/of kopstukken die theorie en praktijk verbinden. Geportretteerd waren: Adriaan de Groot, Bob van Naerssen, Wynand Wijnen, Wim Hofstee, Wim van der Linden, Norman Verhelst, Dato de Gruijter, Don Mellenbergh, Jules Peschar, Cees van der Vleuten, Pieter Drenth en Henk van Berkel. De twaalf Kopstukken van toen zijn (bijna) met pensioen of helaas al overleden.

De redactie vond het nu tijd voor een nieuwe serie portretten van ‘Kopstukken in de Nederlandse toetswereld’. Omdat het eerste portret vijftien jaar geleden verscheen, het blad Examens veel nieuwe lezers heeft en de E-Nieuwsbrief door ruim 5.000 belangstellenden wordt gevolgd, heeft de redactie ervoor gekozen om de twaalf eerder verschenen portretten te herhalen in de komende E-Nieuwsbrieven van Examens.

De eerste zes oude portretten verschenen in de E-nieuwsbrieven 37, 38, 39, 40, 41 en 42. Het zevende oude portret in deze E-Nieuwsbrief betreft het portret van Dato de Gruijter.

In de komende online en PDF-uitgave van Examens (15 november 2023) is de eer aan Saskia (S.) Wools om als zevende in de nieuwe serie Kopstukken te verschijnen en zich voor te stellen. Saskia is sinds 1 januari 2023 voorzitter van de Raad van Bestuur van Cito. Zij promoveerde bij de Universiteit Twente met een proefschrift over evalueren en valideren van onderwijskundige meetinstrumenten en is nog steeds betrokken bij onderzoeksprojecten over dit onderwerp. Daarnaast voert zij onderzoek uit naar formatieve toetsen en innovatieve toetsvormen. Saskia is voor de lezers van Examens geen onbekende, zo schreef zij al in 2009-4 het artikel ‘Is dit assessment kwalitatief goed genoeg?’ en in 2014-1 samen met Anton Béguin het artikel ‘Het toetsen van referentieniveaus’. In de periode 2017/2018 schreef Saskia vier gastcolumn (2017-2, 2017-3, 2017-4 en 2018-1).

Kopstuk uit de Nederlandse examenwereld

Dato de Gruijter

Dr. D.N.M. (Dato) de Gruijter promoveerde op het proefschrift ‘Psychometrische aspecten van tentamens’. Hij is in 2009 met pensioen gegaan en was vanaf zijn militaire dienst betrokken bij de universiteit Leiden. Hij had verschillende bestuurlijke functies zoals voorzitter van de Nederlandse Stichting voor Psychometrie, was lid van de Raad Wetenschappelijk Onderzoek in de Psychologie en redactielid van het tijdschrift Applied Psychological Measurement. In Examens 2010-4 schreef Dato een artikel met als titel ‘Ik wil de psychometrie toegankelijk maken’. En dat deed hij. Zijn publicatie ‘Toetsing en toetsanalyse’ van 2008 is hiervan een prachtig voorbeeld.

Via deze link tref je het artikel met het interview van Dato de Gruijter (uit Examens 2010-4)